พวงคราม
พวงครามเป็นไม้เลื้อยจากต่างประเทศ มีลักษณะเป็นเถา กิ่งก้านเรียว แตกกิ่งก้านสาขาหนาแน่นเป็นรูปทรงกลมกว้าง ปลูกได้ในดินทั่วไป เหมาะจะปลูกประดับลงดินกลางแจ้ง เวลามีดอกดกและดอกบานพร้อมกันทั้งต้น จะสร้างบรรยากาศให้ดูงดงามเป็นอย่างยิ่ง
● ชื่อวิทยาศาสตร์ : Petrea Volubilis. Linn.
● วงศ์ : VERBENACEAE
● ชื่อสามัญ : Purple Wreath, Queen's Wreath, Sandpaper Vine
● ชื่ออื่นๆ : ช่อม่วง
● ถิ่นกำเนิด : หมู่เกาะเวสต์อินดีส บราซิล
● ประเภท : พวงครามเป็นไม้เลื้อยที่มีเถาใหญ่แข็งแรง เนื้อแข็ง
● ลักษณะทั่วไป :
ต้น : ลำต้นและกิ่งก้านค่อนข้างแข็งแรง เถาอ่อนมีขนแต่เมื่อเถาแก่ขนก็จะหายไป เปลือกของต้นหรือเถาเป็นสีขาวหรือสีน้ำตาลอ่อน เถาพวงครามสามารถเลื้อยคลุมต้นไม้อื่นไปได้ไกลมากกว่า 20 ฟุต
ใบ : พวงครามเป็นไม้ใบเดี่ยว ออกใบเป็นคู่ตรงข้ามกันตามข้อต้น ลักษณะใบเป็นรูปรี ใบมนกว้าง ปลายใบแหลม โคนใบก็แหลมเช่นกัน ผิวใบสากระคายมือ ใบมีความยาวประมาณ 20 เซนติเมตร และกว้างประมาณ 10 เซนติเมตร
ดอก : ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีม่วงคราม ลักษณะดอกเป็นกลีบมี 5 กลีบ คล้ายรูปดาว 5 แฉก กลีบรูปขอบขนาน ด้านบนของกลีบจะมีขน โคนกลีบดอกเชื่อมต่อกันเป็นหลอด ภายในดอกมีเกสรตัวอยู่ 4 อัน พวงครามมักจะออกดอกและบานพร้อมกันเต็มช่อ ดอกค่อนข้างดกและจะบานทนนานได้หลายวันมาก
ผล : ผลสด ติดอยู่บนกลีบประดับ มีขนนุ่มปกคลุม มี 1 เมล็ด ผลค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 4-6 ซม. เมื่อสุกสีม่วงหรือสีเหลืองมีเนื้อฉ่ำน้ำ
● ฤดูการออกดอก : ออกดอกตลอดปี โดยเฉพาะช่วงฤดูหนาว
● การขยายพันธุ์ : โดยการเพาะเมล็ด, การตอนและการปักชำกิ่ง
- การปักชำกิ่งในขี้เถ้าแกลบจะได้ผลดีกว่าการปักชำกิ่งในกะบะทรายหรือการปักชำกิ่งในดิน
- วิธีการปลูกพวงคราม มักจะนำกิ่งที่ได้จากการปักชำมาปลูกลงดิน ไม่นิยมปลูกลงกระถาง เนื่องจากพวงครามเป็นไม้ที่มีลำต้นค่อนข้างใหญ่หรือมีเถาที่ค่อนข้างจะเลื้อยไปได้ไกล และจะนิยมใช้กิ่งจากการปักชำมากกว่าการเพาะเมล็ด การตอน เพราะกิ่งที่ได้จากการปักชำจะได้ต้นเร็วกว่าและไม่ทำให้เสียเวลาด้วย
● การดูแลรักษา :
แสง : พวงครามเป็นไม้ที่ชอบอยู่ในที่กลางแจ้ง ที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดวัน
น้ำ : มีความต้องการน้ำปานกลาง แต่จะไม่ชอบให้น้ำขังแฉะ
ดิน : พวงครามจะเจริญงอกงามได้ดี ในสภาพดินที่มีความชุ่มชื้นและดินที่มีความร่วนซุยสามารถเก็บความชื้นได้ดี
ปุ๋ย : ถ้าหากใช้ปุ๋ยหมักและปุ๋ยไนโตรเจนก็จะทำให้พวงครามเจริญเติบโตและงอกงามดีกว่าการใช้ปู๋ยสูตรอื่นๆ
● ข้อดีของพันธุ์ไม้ : พวงครามเป็นไม้ที่ไม่มีโรคและแมลงรบกวนจนถึงขั้นเสียหาย
● การใช้ประโยชน์ : ปลูกเป็นซุ้มหรือตามรั้วบ้าน
ผล : รับประทานได้ ทำแยม เครื่องดื่ม มีวิตามินซี โปรตีนและคาร์โบไฮเดรต
● หมายเหตุ : พวงครามจัดได้ว่าเป็นหนึ่งในต้นไม้ที่ปัจจุบันนี้ลดจำนวนลงเป็นอย่างมาก เนื่องจากเดิมทีนั้นต้นพวงครามเป็นต้นไม้ที่ขึ้นตามพื้นที่ป่ากระจัดกระจายตามภาคต่างๆ ของประเทศไทย แต่ปัจจุบัน เนื่องจากปัญหาการตัดไม้ทำลายป่าและการเสื่อมของดินที่เพิ่มความรุนแรงขึ้นทุกขณะ ทำให้ต้นพวงครามได้รับผลกระทบไปด้วยโดยตรง